มหาวิทยาลัยพายัพมอบโล่เกียรติคุณ แด่

พ่อครูบุญศรี รัตนัง

วันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552

มอบโล่โดย ผศ. ดร. ประดิษฐ์ เถกิงรังสฤษดิ์ อธิการบดี มหาวิทยาลัยพายัพ
 
พ่อครูบุญศรี รัตนัง ที่ปรึกษาศูนย์ข้อมูลภาคเหนือ สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยพายัพ
 
ศจ. ดร. บุญรัตน์ บัวเย็น นายกสภามหาวิทยาลัยพายัพ
แสดงความยินดีและขอบคุณพ่อครูบุญศรี รัตนัง
 
ดร. รักษ์ พรหมปาลิต รองอธิการบดี
และพ่อครูบุญศรี รัตนัง
 
ศจ. ดร. บุญรัตน์ บัวเย็น นายกสภามหาวิทยาลัยพายัพ
แสดงความยินดีและขอบคุณพ่อครูบุญศรี รัตนัง
 
ผลงานและประวัติของพ่อครูบุญศรี รัตนัง
ประวัติ ::

นายบุญศรี รัตนัง เกิดเมื่อวันที่ ๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๖ ที่บ้านเลขที่ ๘๐ บ้านป่าเหมือด หมู่ที่ ๔ ต.ป่าไผ่ อ.สันทราย จ.เชียงใหม่ จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ จากโรงเรียนบ้านป่าเหมือดวิทยาคาร ต.ป่าไผ่ อ.สันทราย จ.เชียงใหม่

ในขณะที่เรียนหนังสือได้มีโอกาสได้เรียนดนตรีพื้นเมือง คือ ซึง ขลุ่ย และสล้อ จากพ่อสิงห์คำ รัตนัง จึงเริ่มตั้งวงดนตรีพื้นเมือง โดยรวมกลุ่มกับเพื่อนๆในหมู่บ้าน รับเล่นดนตรีตามงานทั่วไปในหมู่บ้าน

พ.ศ. ๒๕๑๓ ได้รับการแนะนำจาก พ่อสม บุญเรือง ช่างปี่ประจำหมู่บ้าน ให้ไปเรียน เป่าปี่เพื่อเข้ากับการขับซอ เมื่อเข้ามาสู่วงการศิลปินพื้นบ้าน พ่อครูจันทร์ตา ต้นเงิน ซึ่งเป็นพ่อครูสอนการขับซอ ให้ไปเรียนขับซอกับท่าน เพื่อเป็นการสืบทอดการขับซอพื้นบ้านล้านนา ไม่ให้ สูญหายไปจากลูกหลาน และดินแดนล้านนา เพราะในช่วงเวลานั้นเป็นช่วงที่เริ่มมีวัฒนธรรม แบบตะวันตกเข้ามามากขึ้น

พ.ศ. ๒๕๒๓ ได้คู่ซอที่มีความสามารถและมีชื่อเสียงคือ นางบัวตอง เมืองพร้าว จึงนำประสบการณ์ และความรู้ที่มีทั้งหมดเกี่ยวกับดนตรีและศิลปวัฒนธรรมล้านนา สร้างสรรค์ผลงานของตนเองขึ้น เช่น การแต่งซอพื้นเมือง แต่งละคร แต่งคร่าว แต่งจ๊อย และที่สำคัญมากที่สุดคือ การแต่งเพลงคำเมือง เนื่องจากยุคนั้นเพลงที่ได้รับความนิยมในล้านนา
 
 
ผลงาน ::

พ.ศ. ๒๕๒๕ ได้ออกแผ่นเสียงเพลงลูกทุ่งคำเมือง ซึ่งเป็นเพลงแนวใหม่ที่เกิดขึ้น ในวงการเพลงของล้านนาและถือว่าเป็นบุคคลแรกที่เริ่มต้นสร้างแนวเพลงแนวนี้ขึ้น เป็นผลงานที่แต่งเอง ร้องเอง และควบคุมดนตรีเองทั้งหมด โดยใช้ชื่ออัลบั้มว่า “ ลุงอดผ่อบ่ได้ ” เพลงทั้งหมดในอัลบั้มเป็นเพลงที่มีเนื้อหาสะท้อนให้เห็นถึง จารีต ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรมและวิถีชิวิตของคนล้านนาได้เป็นอย่างดี ซึ่งมีเพลงที่ได้รับความนิยมอย่างมากเช่น เพลงบ่าวเคิ้น เป็นเพลงที่นำเอาดนตรีพื้นบ้านทำนอง “ ปั่นฝ้าย ” มาผสมผสานกับเครื่องดนตรีสากล ได้อย่างลงตัว

  • พ.ศ. ๒๕๒๖ มี ๓ อัลบั้ม คือ เมาตึงวัน , สามตอง และเบื่อผัวสามตอง ซึ่งในอัลบั้ม เมาตึงวัน ได้มีการนำเอาทำนองซอ “ ล่องน่าน ” มาประยุกต์ให้เข้ากับดนตรีสากล และ แต่งออกมาเป็นเพลง น้ำตาเมียน้อยซึ่งถือได้ว่าเป็นบุคคลแรกในล้านนาที่นำเอาเพลงซอทำนองล่องน่านนี้มาประยุกต์เป็นเพลงลูกทุ่งคำเมือง
  • พ.ศ. ๒๕๒๗ มีอัลบั้ม หนุ่มรถอีแต๋นครวญ และ คุณนายป่ามป้าม มีการแต่งเพลง แนวใหม่ขึ้น โดยนำเอาเพลงแหล่แบบภาคกลางมาปรับให้เข้ากับคำเมือง กลายเป็น เพลงแหล่ คำเมืองขึ้น โดยเพลงแรกที่แต่งขึ้นมาคือ เพลง แหล่หอยไห้ มีเนื้อหาสอดแทรกในเรื่องของ คำสอนในพุทธศาสนา และคติสอนใจ
  • พ.ศ. ๒๕๒๘ มีอัลบั้ม เฒ่าจอมโว และ เฒ่าชีกอ
  • พ.ศ. ๒๕๒๙ อัลบั้ม ซอลูกทุ่งเบิกฟ้า ผัวเปรต เมียยักษ์
  • พ.ศ. ๒๕๓๐ อัลบั้ม ผัวอี่แก้ว และ ซอสามจังหวะ
  • พ.ศ. ๒๕๓๑ อัลบั้ม มันง่ายดี และ อย่าปิ๊งเดี๋ยวป่อง ซึ่งในอัลบั้มนี้ ได้มีการสร้างสรรค์เพลงรูปแบบใหม่ ได้ร่วมงานกับนักร้องที่มีชื่อเสียงของภาคอีสาน คือ คุณดวงฤทัย ศรีภูธร โดยการนำเอาทำนองเพลงพื้นบ้านภาคอีสานมาผสมผสานกับเพลงคำเมืองและดนตรีพื้นเมือง
  • พ.ศ. ๒๕๓๒ อัลบั้ม ปอแล้วหวย และ รักเมียหลวง ห่วงเมียน้อย
  • พ.ศ. ๒๕๓๓ อัลบั้ม ไม่บอกก็รู้ และ ปี๋ใหม่เมือง
  • พ.ศ. ๒๕๓๔ อัลบั้ม คนอู้เอ็น และ คนมักไมค์
  • พ.ศ. ๒๕๓๕ อัลบั้ม นักเลงไก่ชน และ ไม่มีสิทธิ์อย่ามาขวาง
  • พ.ศ. ๒๕๓๖ อัลบั้ม ว.๒ ว.๘ และ เมียบ่ฮู้ใจ๋
  • พ.ศ. ๒๕๓๗ อัลบั้ม แตงดังควาย และ นักมวยขี้ไห้
  • พ.ศ. ๒๕๓๘ อัลบั้ม บ่ฮู้คิง และ เงินบาทลอยตัว
  • พ.ศ. ๒๕๓๙ อัลบั้ม อเมดซิ่งไทยแลนด์ และ กลองยาวสามช่า ปี๋ใหม่เมือง แห่ครัวตาน ซึ่งอัลบั้ม กลองยาวสามช่านี้ มีเพลงที่ทำให้ได้รับรางวัล ศิลปินเพลงยอดเยี่ยมพื้นบ้านภาคเหนือ รางวัลพระพิฆเนศทองพระราชทาน ครั้งที่ ๑ จากสมาคมดนตรีแห่งประเทศไทย คือ เพลง แห่ครัวตาน ได้เข้ารับพระราชทานรางวัลจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
  • พ.ศ. ๒๕๔๓ อัลบั้ม ขี้เมาอ้อนเมีย
  • พ.ศ. ๒๕๔๔ อัลบั้ม จัดระเบียบสังคม
  • พ.ศ. ๒๕๔๘ อัลบั้ม ขี้เมาสามช่า และได้ทำอัลบั้มเพลงลูกทุ่งคำเมืองให้กับ น.ส.มณีรัตน์ รัตนัง โดยใช้ชื่ออัลบั้มว่า “ สาวเคิ้น ”
  • พ.ศ. ๒๕๔๙ อัลบั้ม แหล่หอยไห้ เป็นการนำเอาเพลงเก่า มาบันทึกเสียงใหม่
  • พ.ศ. ๒๕๕๐ อัลบั้ม กะเทยเฒ่า

ปัจจุบันมีผลงานเพลงที่แต่งขึ้นมาทั้งหมด ประมาณ ๕๐๐ กว่าเพลง

 

ซอพื้นเมือง ::

มีผลงานอัลบั้มซอพื้นบ้านมาแล้วกว่า ๓๐ ชุด ผลงานซอบางเรื่องที่มีการนำมาบันทึกเสียงใหม่ และจัดทำในรูปแบบของซอสายการศึกษา เช่น ซอเรื่องดาววีไก่หน้อย สูมาครัวตาน และต๋ำฮายา ที่นำมาบันทึกรวมกันในพ.ศ. ๒๕๔๓โดยมีการจัดทำเป็นวีซีดี ซอคาราโอเกะ เพื่อการศึกษา ขึ้นเป็นครั้งแรกในล้านนา

 

การแต่งคร่าว จ๊อย และซอพื้นเมือง ::

ผลงานการแต่งคร่าวมีอยู่หลายเรื่องด้วยกัน แต่ส่วนมากจะเป็นการแต่งให้ผู้อื่นและไม่ได้มีการเก็บต้นฉบับไว้

 

ดนตรีพื้นเมือง และการประดิษฐ์เครื่องดนตรีพื้นเมือง ::

มีการสร้างสรรค์ผลงานประเภทอัลบั้มดนตรีพื้นเมืองประมาณ ๑๐ กว่าชุด ชุดที่ ได้รับความนิยมคือ ชุด ดนตรีพื้นเมืองประยุกต์ (๒๕๓๔) เพราะมีการนำเอาเครื่องดนตรีพื้นบ้านล้านนามาบรรเลงร่วมกับเครื่องดนตรีสากลบางชนิด และมีการประยุกต์ให้มีจังหวะที่เร็วขึ้น ทำให้จากปกติที่ดนตรีพื้นเมืองมักจะมีจังหวะที่ช้าก็เปลี่ยนให้มีจังหวะที่เร็วขึ้น ฟังแล้วคึกครื้นมากขึ้น ปัจจุบันได้สร้างศูนย์สืบสานภูมิปัญญาล้านนาขึ้น โดยสร้างเป็นอาคารยกพื้นสูง หลังเล็กๆ ติดทุ่งนา ซึ่งใช้ทุนส่วนตัวเป็นหลักและมีทุนจากองค์กรต่างๆเข้ามาร่วมบ้าง เช่น อบต. และกลุ่มผู้สูงอายุ เป็นต้น เพื่อใช้เป็นสถานที่ในการสอนดนตรีพื้นเมือง ซอพื้นเมือง จ๊อย คร่าว สอนการฟ้อนล้านนา สอนการทอผ้า และสอนในเรื่องของภูมิปัญญาชาวบ้านแบบล้านนาโบราณ

๕๕ ปี ที่ผ่านมา ทุกเวลา ทุกนาที เป็นเสมือนการสั่งสมประสบการณ์ ความรู้ ความสามารถในด้านศิลปวัฒนธรรม และในการใช้ชีวิต ทำให้เกิดการตกผลึกทางความคิด ก่อให้เกิดอุดมการณ์ในการที่จะอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมล้านนาให้คงอยู่ต่อไป อาจจะมองได้ว่าเป็นแค่อุดมการณ์เล็กๆ จากคนกลุ่มหนึ่งเท่านั้นในสังคม แต่ก็ด้วยความหวังอันยิ่งใหญ่ที่จะสร้างกลุ่มคนอนุรักษ์วัฒนธรรมรุ่นต่อไป เพื่อช่วยกันสืบทอดสิ่งที่ดีงามเหล่านี้ไว้ มิให้สูญหายไปจากดินแดนแห่งความสวยงามทางวัฒนธรรมล้านนา